Sprovođenje popisa na našem tlu ima veoma dugu tradiciju, koja se može pratiti još od davne 1834. godine, kada je na prostoru tadašnje Srbije izvršen prvi popis u savremenom smislu te reči. Od tog „popisa ljudstva“ pa do Prvog svetskog rata popisi su, u proseku, sprovođeni skoro na svakih pet godina, što svedoči o vrlo dinamičnom istorijskom razdoblju, koje je nametalo potrebu za čestim snimanjem promena teritorijalnog rasporeda i sastava stanovništva, kao i ekonomskih dobara, a naročito u oslobođenim krajevima. Stoga, podaci tih ranih popisa i danas imaju izuzetan istoriografski značaj.

U periodu između dva svetska rata izvršena su samo dva jugoslovenska popisa stanovništva, i to 1921. i 1931. godine, a popis planiran za 1941. godinu nije sproveden zbog izbijanja Drugog svetskog rata. Nakon rata, zbog potrebe da se u što kraćem roku prikupe podaci o štetama nastalim usled ratnih razaranja, kako bi podnošenje jugoslovenskih zahteva međunarodnim forumima za naknadu ratne štete počivalo na objektivnoj statističkoj dokumentaciji, 1948. godine izvršen je tzv. „skraćeni“ popis, a već 1953. i prvi kompletan posleratni popis stanovništva. Počev od Popisa 1961. godine, ponovo se, shodno preporukama UN, uspostavlja desetogodišnja periodika sprovođenja popisa stanovništva, tako da su popisi izvršeni 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Poštujući međunarodne preporuke o periodici sprovođenja popisa, planirano je da se prvi popis u XXI veku sprovede aprila 2001. godine. Međutim, najpre su državni organi Crne Gore, a kasnije i Srbije doneli odluku da se popisivanje odloži za godinu dana. Neposredno pred novoutvrđeni termin održavanja popisa, u martu 2002. godine, Crna Gora ponovo odlaže njegovo sprovođenje, dok se u Republici Srbiji donosi odluka da se popis ipak sprovede u periodu od 1- 15.  aprila 2002 godine, ali samo na teritoriji centralne Srbije i AP Vojvodine. Na teritoriji AP Kosovo i Metohija popis nije sproveden jer za to nisu postojali uslovi.